INFORMATICS

Struktura katalogów LINUXA

/ - katalog główny systemu
/bin - zawiera pliki binarne podstawowych, systemowych programów (pliki wykonywalne - analogicznie w windows pliki .exe)
/lib - zawiera biblioteki programów związanych z jądrem systemu (analogicznie w windows  .dll lub .sys)
/lib64 - zawiera biblioteki programów związanych z jądrem systemu dla architektury x86_64
/etc - zawiera globalne pliki konfiguracyjne programów
/home - zawiera katalogi domowe użytkowników (coś jak Moje Dokumenty)
/mnt - miejsce montowani dysków - systemów plików (w niektórych dystrybucjach np. Ubuntu, dyski montowane są w katalogu /media)
/media - miejsce montowania (podłączania) nośników wymiennych jak pendrive, dyskietka, karty pamięci, czy napędy cdrom
/lost+found - pliki odnalezione podczas wykonywania testów dysku
/dev - zawiera w sobie pliki odpowiedzialne za obsługiwanie urządzeń jak np. cdrom. Generalnie pliki w tym katalogu odpowiadają za komunikację system - urządzenia komputera.
/boot - zawiera w sobie pliki odpowiedzialne za bootowanie (uruchamianie) systemu oraz jądro systemu
/sbin - zawiera w sobie pliki wykonywalne poleceń, dostępne tylko dla administratora (root)
/tmp - zawiera w sobie pliki tymczasowe (również te, zapisujące się na dysku przy przeglądaniu Internetu)
/usr - zawiera wszelkie pliki programów (od ikonek do bibliotek)
/usr/bin - zawiera pliki binarne różnych programów
/usr/sbin - zawiera pliki binarne różnych programów przeznaczonych dla roota
/usr/lib - zawiera biblioteki różnych programów
/usr/lib64 - zawiera biblioteki różnych programów dla architektury x86_64
/usr/share - zawiera różne pliki programów, np. bitmapy, ikony, motywy itp.
/var - "przetrzymuje" zmienne programów (np. blokady uruchomienia drugiej kopi programu)

Root jest to użytkownik z najwyższymi uprawnieniami, może kontrolować wszystko w systemie (administrator). Za pomocą tego konta możesz dokonywać wszystkich zmian w twoim systemie. Aby mieć uprawnienia roota należy w konsoli wpisać
su -

Paczka RPM jest to pakiet instalacyjny z programem. Przypomina ona Install Shielda lub plik .msi z Windows jednak jest ona dużo "inteligentniejsza". Jak wiadomo, różne programy mogą korzystać z tych samych bibliotek, a ich wielokrotne ładowanie do pamięci jest zbędne. Dzięki RPM paczka zawiera tylko program, jednak nie zainstaluje się, gdy nie ma innych programów, lub bibliotek których wymaga.

Repozytorium jest to zbiór oprogramowania, które jest ze sobą kompatybilne (nie powoduje problemów). Instalacją takiego oprogramowania zawartego w repozytorium zajmuje się narzędzie YUM. W Fedorze wyróżnia się podstawowe 2 repozytoria:

    Fedora - podstawowe paczki systemu zawarte na płycie DVD oraz w repozytorium internetowym wraz z paczkami dodatkowymi
    Livna - paczki opatentowane, oraz nieotwarte (sterowniki, kodeki multimedialne), nieoficjalne, jednak mocno wspierane

Instalowanie oprogramowania w systemie Fedora może odbywać się na wiele sposobów. Dla pojedynczych paczek rpm najlepiej użyć po prostu dwukliku na pliku instalacyjnym. System sprawdzi czy posiada wszystkie zależności i w razie ich braku pobierze i zainstaluje je z internetu wraz z oprogramowaniem. Drugą opcją jest użycie yum. Jest to świetny program konsolowy , który w zarządzaniu oprogramowaniem jest niezastąpiony. Aby używać yuma należy mieć uprawnienia roota. O czym było wspomniane wcześniej.
yum install nazwa_programu

instaluje program i jego zależności
yum remove nazwa_programu

usuwa program i jego zależności
yum search słowa_kluczowe

wyszukuje programu pasującego do słów kluczowych
yum grouplist

wyświetla grupy oprogramowania (np, multimedia, środowiska graficzne, narzędzia serwerowe)
yum groupinstall

instaluje grupy oprogramowania

Oczywiście YUM to nie tylko konsola. Program do zarządzania oprogramowaniem znajduje się w
Menu Aplikacje → Dodaj/Usuń Oprogramowanie

Jest ono bardzo intuicyjne i nie wymaga opisu. Domyślnie w systemie mamy repozytorium oprogramowania zawierające tysiące paczek. Jednak z powodów patentowych system nie zawiera niektórych kodeków, oraz sterowników do kart graficznych nvidii czy ati (podobnie zresztą jak w Windows). Dlatego na tym etapie zainstalujmy w systemie repozytorium Livna. W konsoli spod konta roota wpisz:

Dla systemu 32 bit
su -
rpm -Uhv http://rpm.livna.org/fedora/7/i386/livna-release-7-2.noarch.rpm

Dla systemu 64 bit
su -
rpm -Uhv http://rpm.livna.org/fedora/7/x86_64/livna-release-7-2.noarch.rpm

Montowanie partycji jest to przyporządkowanie partycji do konkretnego katalogu. Teraz należy sprawdzić rozmieszczenie i numery partycji na dyskach. (spod roota)
fdisk -l

Tworzymy katalog w którym będziemy montować partycje.
mkdir /mnt/nazwa_partycji

Dopisujemy do pliku fstab linijkę dotyczącą naszej partycji. (X to numer dysku, Y to numer partycji zgodnie z powyższym poleceniem).
mcedit /etc/fstab

Domyślnym poziomem uruchamiania jest poziom piąty (init 5). Poziom uruchamiania jest to zestaw usług z jakim uruchamia się komputer.

NetworkManager - narzędzie do automatycznego zarządzania sieciami bezprzewodowymi
NetworkManagerDispatcher - rozwinięcie powyższej usługi
acpid - nasłuchuje i przesyła rozkazy ACPI do kernela (nie wyłączać!)
anacron - uruchamia zaplanowane zadania (nie wyłączać!)
apmd - jeden z demonów do zarządzania baterią
atd - uruchamia zaplanowane zadania (nie wyłączać!)
autofs - automatyczne montowanie/odmontowywanie napędów (polecam zostawić, choć nie jest konieczny)
bluetooth - demon pośredniczący w komunikacji PC → bluetooth
capi - demon związany z kartami ISDN
cpuspeed - program do płynnej zmiany częstotliwości procesorów mobilnych
crond - uruchamia zaplanowane zadania (nie wyłączać!)
cups - obsługa systemu drukowania
dund - usługa do łączenia się z siecią przez Bluetooth
firstboot - usługa uruchamiająca konfigurator przy pierwszym uruchomieniu komputera ;-) koniecznie wyłącz ;-)
gpm - usługa dodająca obsługę myszy w konsoli, miła rzecz ;-)
haldaemon - usługa zarządzająca urządzeniami (nie wyłączać!)
hidd - usługa dodająca obsługę urządzeń Bluetooth jako mysze, piloty, klawiatury itp.
hplip - usługa zarządzająca drukarkami, skanerami firmy Hewlett-Packard
httpd - demon Apache'a, czyli serwer WWW
ip6tables - zapora sieciowa dla sieci ipv6
iptables - zapora sieciowa (nie wyłączać!)
irda - obsługa komunikacji via IrDA (port podczerwieni)
irqbalance - ważna usługa systemowa, nie wyłączać!
isdn - obsługa połączeń ISDN
kudzu - automatyczna konfiguracja nowych urządzeń przy starcie (całkowicie nieprzydatna np. przy laptopie)
lirc - kontrolki podczerwieni (ktoś z tego korzysta?)
lm_sensors - czujniki temperatury, napięcia itp. Wymaga konfiguracji!
mcstrans - demon zarządzania SELinuksem (nie wyłączać!)
mdmonitor - monitorowanie napędów RAID
mdmpd - zarządzanie i monitorowanie urządzeń RAID
messagebus - informuje o zdarzeniach systemowych (nie wyłączać!)
mysqld - demon bazy danych MySQL
netfs - obsługa dysków sieciowych
netplugd - obsługa niestatycznych interfejsów sieciowych
network - aktywuje obsługę sieci (nie wyłączać!)
pcscd - zarządzanie kartami służącymi do identyfikacji użytkownika czy coś takiego ;-) wyłączyć ;-)
restorecond - obsługa kontekstów SELinuksa, (nie wyłączać!)
sendmail - serwer pośrednictwa poczty
smb - dostęp do zasobów sieciowych windows
sshd - serwer zdalnego dostępu do komputera SSH
syslog - zarządza i tworzy logi systemowe (nie wyłączać!)
wine - rejestruje obsługę aplikacji windows (.exe) poprzez dwukrotne kliknięcie